तिहार नेपालको एक प्रमुख चाड हो, जसमा दीप (दियो) बाल्ने, बत्ती सजाउने, पटका पड्काउने र विस्फोटक पदार्थहरूको प्रयोग गरिन्छ। यी गतिविधिहरूले चाडपर्वको रौनक त ल्याउँछ, तर यससँगै स्वास्थ्यमा नकारात्मक असरहरू पनि पार्न सक्छन्। यस लेखमा तिहारको समयमा गरिने यी प्रचलित क्रियाकलापहरूले स्वास्थ्यमा पर्ने असरहरू र जलनको प्राथमिक उपचारका बारेमा चर्चा गरिएको छ।
१. दीप (दियो) बाल्दा हुने स्वास्थ्य समस्या
दियो बाल्दा तेल वा घ्यूको प्रयोग गरिन्छ, जसले वातावरणमा सकारात्मक ऊर्जा ल्याउने विश्वास गरिन्छ। तर, यसले केही स्वास्थ्य समस्याहरू पनि निम्त्याउन सक्छ।
२. बत्ती बाल्दा हुने स्वास्थ्य असरहरू
तिहारको समयमा बिजुलीका रंगीन बत्तीहरू र झिलिमिली प्रकाशहरूले वातावरण सुन्दर देखिन्छ। तर, यिनले आँखामा तनाव र मानसिक थकान उत्पन्न गर्न सक्छन्।
३. पटका र विस्फोटक पदार्थहरूबाट स्वास्थ्यमा असर
पटका र विस्फोटक वस्तुहरूको प्रयोग तिहारमा धेरैजसो गरिन्छ, तर यसले गम्भीर स्वास्थ्य जोखिमहरू ल्याउँछ।
४. फ्लोरेसेन्स बत्तीहरूको प्रयोगबाट स्वास्थ्य जोखिम
फ्लोरेसेन्स बत्तीहरू तिहारको समयमा व्यापक रूपमा प्रयोग गरिन्छन्। तर, यस्ता बत्तीहरूले आँखाको स्वास्थ्यमा नकारात्मक असर पार्न सक्छ।
५. अग्नि दुर्घटना र जलनका समस्या
तिहारको समयमा दियो, पटका र विस्फोटक वस्तुहरूको प्रयोगले धेरैजसो अग्नि दुर्घटनाहरू निम्त्याउँछ। यसले जलेर घाइते हुने, छालामा गम्भीर जलन, र कहिलेकाहीँ गम्भीर अवस्थामा मृत्यु पनि हुन सक्छ।
६. बालबालिकामा पटकासम्बन्धी दुर्घटना
पटका पड्काउने क्रियाकलाप बालबालिकालाई आकर्षक लाग्न सक्छ, तर यस्ता गतिविधिमा अभिभावकको निगरानी आवश्यक हुन्छ। पटकाको गलत प्रयोगले बालबालिकामा गम्भीर चोटपटक, जलन, र आँखा सम्बन्धी समस्याहरू निम्त्याउन सक्छ।
७. जलनको प्राथमिक उपचार
जलन लाई सही तरिकाले व्यवस्थापन गर्न र स्वास्थ्य जोखिम कम गर्न उचित प्राथमिक उपचार आवश्यक हुन्छ। यहाँ यसलाई विस्तृत रूपमा कसरी गर्न सकिन्छ भन्ने बारेमा जानकारी दिइएको छ:
१. चिसो पानीले धुनुहोस्
जलन भएको ठाउँलाई तत्कालै चिसो पानीले धुने प्रक्रियाले धेरै महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। यसले छालाको तापक्रमलाई घटाउँछ र जलनलाई शान्त पार्छ।
सावधानी: - चिसो पानी प्रयोग गर्दा धेरै चिसो अर्थात बरफ जस्तै पदार्थ प्रयोग गर्नुभएन। यसले जलनलाई थप खराब बनाउने जोखिम हुन्छ।
२. स्टेराइल पट्टी प्रयोग गर्नुहोस्
जलन भएको छालालाई ढाकेर संक्रमणबाट जोगाउन स्टेराइल पट्टी प्रयोग गर्नु अत्यावश्यक छ। यसले जलेको क्षेत्रलाई सफा राख्न, धूलो र ब्याक्टेरियाबाट जोगाउन मद्दत गर्छ।
सावधानी: - पट्टीलाई बलियोसंग कस्नु हुँदैन, यसले घाउलाई थप नराम्रो बनाउन सक्छ। साथै, गन्दा कपडाले संक्रमणको खतरा बढाउँछ।
३. जलेको ठाउँमा तेल वा क्रिम नलागाउनुहोस्
धेरैजसो अवस्थामा, परम्परागत रूपमा जलन भएको ठाउँमा घ्यू, तेल, वा क्रीम लगाउने चलन हुन्छ, तर यो हानिकारक हुनसक्छ। यसले घाउलाई नराम्रो पार्न र संक्रमण फैलिन मद्दत गर्छ।
४. चिकित्सकको सल्लाह लिनुहोस्
यदि जलन गम्भीर छ भने तुरुन्तै चिकित्सकको सल्लाह लिनु आवश्यक हुन्छ। गम्भीर जलनले गहिरो घाउ पुर्याउन सक्छ र यसले थप उपचारको आवश्यकता पर्न सक्छ।
सावधानी: - कुनै पनि घरेलु उपचार गर्नुभन्दा पहिले चिकित्सा सल्लाह लिनु राम्रो हुन्छ। गम्भीर घाउमा ढिलो गर्दा स्वास्थ्यमा ठूलो जोखिम हुन्छ।
STOP, DROP, ROLL विधि
भनेको कुनै व्यक्ति पटका वा अन्य विस्फोटक पदार्थहरूको कारण आगोमा परेर जल्न थाल्दा तुरुन्त अपनाउनु पर्ने विधि हो। यसले आगो निभाउन र थप क्षति हुनबाट बच्न मद्दत गर्छ। यो विधि अत्यन्त सरल भए पनि प्रभावकारी छ र यसलाई आपतकालीन अवस्थामा तुरुन्तै प्रयोग गर्नुपर्छ। यसलाई कसरी सही ढंगले गर्न सकिन्छ भन्ने कुरा विस्तृत रूपमा यसरी वर्णन गर्न सकिन्छ:
१. STOP (रोक्नुहोस्)
सबभन्दा पहिले, जसको कपडामा आगो लागेको छ, उसले तुरुन्तै आफ्नो गतिविधि रोक्नुपर्छ।
२. DROP (ढल्नुहोस्)
आफ्नो शरीरलाई भुइँमा तुरुन्तै ढल्न लगाउनुहोस्।
३. ROLL (रोल गर्नुहोस्)
आगो निभाउनको लागि अन्तिम चरणमा आफ्नो शरीरलाई रोल गर्नुहोस्।
थप सल्लाह:
STOP, DROP, ROLL विधि निकै महत्त्वपूर्ण छ र जीवनरक्षक हुन सक्छ। पटका, दियो, वा विस्फोटक पदार्थहरू प्रयोग गर्दा यस विधि बारे जनचेतना फैलाउनु अत्यावश्यक छ।
निष्कर्ष
तिहारको उत्सव र उमङ्गलाई स्वास्थ्य र सुरक्षा सँगै मनाउनुपर्छ। दियो, पटका र अन्य झिलिमिली बत्तीहरूको प्रयोग गर्दा सावधानी अपनाउन आवश्यक छ। साथै, जलनजस्ता आकस्मिक घटनाहरूको समयमा उचित प्राथमिक उपचार र STOP, DROP, ROLL विधि प्रयोग गर्दा स्वास्थ्यलाई थप हानीबाट जोगाउन सकिन्छ।
View : 171
कम्पनी दर्ता नं.- ३७६१९२/८२८३
Copyright © 2023 -2025. Akhabar ka kura | News. All Rights Reserved
