काठमाडौ , साउन १४

नेपाली कांग्रेस बागमती प्रदेश संसदीय दलको नेतामा इन्द्रबहादुर बानियाँ निर्वाचित भएका छन्। मंगलबार राजधानीमा सम्पन्न निर्वाचनमा उनले वर्तमान दल नेता तथा बागमती प्रदेशका मुख्यमन्त्री बहादुरसिंह लामालाई पराजित गर्दै नयाँ नेतृत्वको बागडोर सम्हालेका हुन्।

निर्वाचन समितिका संयोजक हरिशरण श्रेष्ठका अनुसार कुल ३७ जना सांसदमध्ये ३६ जनाले मतदान गरेका थिए। तीमध्ये बानियाँले २२ मत प्राप्त गर्दा लामाले १४ मतमा सीमित भए। एक मत बदर भएको थियो।

यो निर्वाचन बागमती कांग्रेसको आन्तरिक शक्ति संघर्षको परिणति हो। गत साउन ९ गते संसदीय दलमा बहादुरसिंह लामाविरुद्ध २१ जना सांसदले अविश्वास प्रस्ताव दर्ता गरेका थिए। लामो समयदेखि दलभित्र बढ्दै गएको असन्तुष्टि र नेतृत्वप्रति असमर्थता जनाउँदै आएको समूहले त्यो प्रस्तावमार्फत लामा नेतृत्वविरुद्ध औपचारिक कदम चालेको थियो। सोही प्रस्तावको निरन्तरता स्वरूप मंगलबार दलको कार्यालयमा मतदान भएको हो।

बानियाँ यसअघि पनि दल नेताको आकांक्षी थिए। २०७९ सालको पुसमा भएको संसदीय दलको निर्वाचनमा उनले उम्मेदवारी दिएका थिए, तर ती चुनावमा बहादुरसिंह लामा विजयी भएका थिए। लामाले त्यतिबेला २१ मत प्राप्त गरेका थिए भने बानियाँले १६ मतमै सीमित भएका थिए। यसपटक भने समीकरण उल्टिएको छ — बानियाँले स्पष्ट बहुमतसहित जित निकाल्दै लामालाई पराजित गरे।

बानियाँ हाल कांग्रेस बागमती प्रदेश समिति सभापति समेत हुन्। उनी लामो समयदेखि संगठनमा क्रियाशील रहँदै आएका नेता हुन्। दलभित्रको फराकिलो पहुँच, संगठनमा बलियो पकड, र नेतृत्व क्षमताका आधारमा उनले संसदीय दलमा बहुमत जुटाउन सफल भएको कांग्रेसभित्रको बुझाइ छ।

बानियाँको जितसँगै मुख्यमन्त्री बहादुरसिंह लामा गम्भीर राजनीतिक संकटमा परेका छन्। दल नेतृत्व गुमाउनुको अर्थ प्रदेश सरकार प्रमुखको वैधानिकता र नैतिकताको जग पनि कमजोर हुनु हो। तर लामा भने सहजै सत्ताबाट पछि हट्ने पक्षमा देखिएका छैनन्। मंगलबार नै उनले तीन जना नयाँ मन्त्री नियुक्त गर्दै सरकार सञ्चालनका लागि आफू अझै सक्षम रहेको सन्देश दिएका छन्।

लामाले सरकार छाड्न चासो नदेखाएपछि अब बानियाँ नेतृत्वको संसदीय दलले नयाँ राजनीतिक विकल्पको खोजी गर्ने संकेत गरेको छ। दलभित्र बहुमतको समर्थन प्राप्त नेताका रूपमा अब बानियाँले सरकारको नेतृत्वका लागि दाबी गर्ने अनुमान गरिएको छ। यसले प्रदेशसभामा नयाँ सत्ता समीकरण निर्माण हुने सम्भावना बढेको छ।

बागमती प्रदेशमा कांग्रेसभित्रको नेतृत्व परिवर्तनले न केवल दलभित्रको शक्ति सन्तुलन फेरिएको छ, यो घटनाले समग्र प्रदेशको राजनीतिक समीकरणलाई पनि प्रभावित गर्ने देखिएको छ। अब लामा कुन बाटो रोज्छन् , सहज राजीनामाको कि विश्वासको मतको बाटो? त्यसले प्रदेशको राजनीतिक यात्रा कुन मोड लिन्छ भन्ने निर्भर हुनेछ।

बानियाँको जितले कांग्रेसभित्रको आन्तरिक लोकतन्त्र बलियो भएको सन्देश दिएको विश्लेषकहरूको भनाइ छ। सँगसँगै, यो परिवर्तनले प्रदेश सरकारको स्थायित्व, प्रभावकारिता र नीति कार्यान्वयनमा कस्तो असर पार्नेछ भन्ने विषय अबको प्रमुख चासो बन्नेछ।